GEZOND ETEN PIRAMIDE
 

De nieuwe 'gezond eten piramide' en het nieuwe 'gezond eten bord' zijn gebaseerd op het beste beschikbare wetenschappelijke onderzoek over de relatie tussen voeding en gezondheid. De kritiek op de piramide en symbolen van de USDA is verwerkt en de nieuwe symbolen geven consumenten solide gezonde informatie om betere keuzes te maken wat te eten.

Het MyPlate-logo is al een verbetering, het bestaat uit een circel verdeeld in 4 kleurige parten elk met de naam van een voedingsgroep. Groenten = groen, Fruit = rood en samen is dit 50% van het bord. Proteïnen = paars en granen = bruin, elk een kwart van het bord. Aan de zijkant een blauwe circel voor zuivel-producten.

Maar het schiet nog steeds te kort in het goed adviseren van de consument om het gezondste dieet te kiezen. Daarnaast ontbreekt belangrijke informatie over hele granen, de bron van proteïnen (vlees of vis) of dat bonen, noten, vis en kip gezonder zijn dan rood vlees. Gezonde vetten, belangrijk voor de gezondheid van het hart en het verlagen van het risico op diabetes zijn niet zichtbaar in het symbool. Maar zuivel heeft wel een prominente plaats gekregen ondanks dat zuivel het risico op osteoporose en chronische ziekten niet verlaagd. Misschien wel het grootste probleem is dat het symbool niets zegt over slechte voeding zoals gezoete dranken, snoep, zoute bewerkte voeding, geraffineerd graanprodukten en dergelijke. 

TOELICHTING VOEDSELPYRAMIDE

Hele granen

Het lichaam gebruikt koolhydraten voornamelijk voor energie; goede bronnen (bonen, groenten, fruit, hele granen) en slechte bronnen (suiker, frisdrank, sappen en snoep). De beste bronnen om koolhydraten uit granen te halen zijn havermout, volkorenbrood en bruine rijst. Deze bronnen geven het lichaam de zemelen en de kiem en het energierijke zetmeel. Het lichaam kan hele granen niet zo snel opnemen als bewerkte koolhydraten zoals witmeel. Dit voorkomt dat de bloedsuikerspiegel en het insuline-niveau snel stijgen en te snel dalen. Betere controle over bloedsuiker en insuline voorkomen hongeraanvallen en voorkomt de ontwikkeling van diabetes type 2 en hartziekten.

Gezond vet en olie

De gemiddelde consument krijgt 1/3 van zijn dagelijkse calorieën uit vet, dus heeft het zin olie en vet bij de basis te plaatsen. Maar let wel; het gaat hier om gezonde vetten en olie. Goede bronnen van onverzadigde vetten zijn; olijfolie, canola-olie, soja, mais, zonnebloem, pinda en andere plataardige oliën; transvet-vrije margarine, noten, zaden en vette vis zoals zalm.

Groenten en fruit

Een dieet rijk aan groenten en fruit is rijk aan voordelen. Zoals; het kan het risico op een hartaanval of een beroerte verminderen, waarschijnlijk beschermen ze tegen verschillende vormen van kanker, lage bloeddruk, diverticulitis (ontstoken uitstulping van de darmwand in de buikholte), beschermen tegen staar en maculaire degeneratie. Aardappelen mogen slechts spaarzaam geconsumeerd worden.

Noten, Zaden, Bonen

Deze plantaardige voeding is een excellente bron van proteïnen, vezels, vitaminen en mineralen. Bonen zoals zwarte bonen, witte bonen, kikkererwten, linzen en anderen worden meestal gedroogd verkocht. Veel soorten noten bevatten gezonde vetten. Het eten van noten en bonen in plaats van rood vlees of verwerkt vlees kan het risico op hart- en vaatziekten en diabetes verlagen.

Vis, Pluimvee, en Eieren

Vis, pluimvee en eieren zijn belangrijke bronnen van proteïnen. Mensen met diabetes of hartaandoeningen zouden hun consumptie in eidooiers moeten beperken tot 3 per week. Witte eieren (eiwit) bevatten ook proteïnen en kunnen hele eieren in verschillende gerechten vervangen.

Zuivel (1 tot 2 porties per dag) of Vitamine D/Calcium Supplementen

Om het skelet op te bouwen en sterk te houden is calcium, vitamine D, beweging en nog veel meer nodig. Waarom limiteert de nieuwe pyramide dan het gebruik van zuivel als dat al tientallen jaren een belangrijke traditionele bron van calcium en vitamine D is? De meeste mensen hebben te weinig aan “drie glazen melk per dag” om aan hun vitamine D-behoefte te voldoen, terwijl zij minder calcium nodig hebben dan de hoeveelheid in “drie glazen melk” Dus, er zijn een paar voordelen aan gematigd zuivel-gebruik. Er zijn andere manieren om calcium binnen te krijgen dan melk en kaas die ook nog eens verzadigde vetten kunnen bevatten. Kaas bevat ook relatief veel natrium. Liefhebbers van zuivel beperken zich tot 1 of 2 porties per dag. Daarnaast een multivitamine gebruiken of vitamine D-suppletie. Zonder zuivel kan calcium gesuppleerd worden met een calcium-supplement of een goede multivitamine met extra calcium. De mooiste zuivel? Plantaardige havermelk of vole yoghurt.

50% GROENTEN EN FRUIT
Vul de helft van je bord met groenten en fruit.  Hoe meer verschillende kleuren en hoe meer verschillende soorten hoe beter. De meeste mensen eten te weinig donkergroene groenten en te weinig rood-oranje fruit. Net zoals in de pyramide geldt ook voor het Gezond-eten-bord: aardappelen en patat zijn geen groenten.

25% HELE GRANEN
Vul een kwart van je bord met HELE granen—niet alle soorten granen: Het gezond-eten-bord reserveert een kwart voor hele granen. Granen zijn niet essentieel voor de gezondheid. Maar zorg er wel voor dat als je granen eet deze HEEL zijn, dus volkoren met vlies en geen witmeel. De hele vorm heeft een betere invloed op het bloedsuiker en de insuline dan geraffineerde granen. Hele granen zijn; hele tarwe, bruine rijst, haver, gerst in hun natuurlijke vorm of in een verwerkte vorm zoals volkoren-pasta. Hoe minder bewerkt hoe beter. Fijngemalen graan heeft een grotere impact op de bloedsuiker-spiegel dan grofgemalen of hele granen. Dus hoe grover, hoe minder bewerkingen, hoe beter.

25% PLANTAARDIGE PROTEÏNEN
Vul een kwart van je bord met geselecteerde proteïnen: In het MyPlate-symbool zouden zelf hamburgers en hotdogs passen als proteïnen-bron. Op het gezond-eten-bord wordt rekening gehouden met gezonde proteïnen-bronnen zoals vis, kip, bonen en noten in plaats van rood vlees en bewerkt vlees.

Geniet van gezonde vetten. De glazen fles naast het gezond-eten-bord is een herinnnering aan het gebruik van gezonde vetten zoals olijfolie, canola-olie om te koken, in salades en op tafel. Limiteer boter en vermijd ongezonde transvetten.

Drink water, koffie of thee. Op het gezond-eten-bord staat als completering van de maaltijd een glas water en niet het glas zuivel. Limiteer melk en zuivel tot 1 of 2 consumpties per dag. Gebruik geen gezoete dranken.

Blijf bewegen. Het stay-active-figuurtje in het plaatje herinnert mensen eraan dat bewegen de helft is van het gewichtsbeheersings-geheim. De andere helft van het geheim: eet gezond, eet minder en eet de calorien die je nodig hebt en verbrand.

GEMAKKELIJK GEZOND ETEN VOLGENS DE SCHIJF?
1 schepje Juvo Original en 1 schepje Juvo Green Proteinen.

Schijf van vijf

Het "Nederlandse gezonde voedingsschijf" (of "Belgische gezonde voedingsdriehoek") is een visuele richtlijn die wordt gebruikt in Nederland om gezonde voedingsgewoonten te promoten. Het is een hulpmiddel om mensen te helpen bij het maken van gezonde voedselkeuzes. Het is vergelijkbaar met de bekendere voedselpiramide.

De Nederlandse gezonde voedingsschijf (schijf van vijf) bestaat uit vijf groepen voedingsmiddelen:

Groenten en fruit: Deze vormen de basis van de voedingsschijf en zouden het grootste deel van je dagelijkse voeding moeten uitmaken. Ze zijn rijk aan vitamines, mineralen en vezels.
Brood, (ontbijt)granen, aardappelen, rijst, pasta en peulvruchten: Dit is de belangrijkste energiebron. Ze bevatten koolhydraten, vezels, vitamines en mineralen.
Zuivel, vlees, vis, eieren en vleesvervangers: Dit zijn belangrijke bronnen van eiwitten, calcium en andere essentiële voedingsstoffen.
Vetten en oliën: Hieronder vallen gezonde vetten zoals olijfolie, noten en zaden. Ze zijn belangrijk voor de opname van in vet oplosbare vitaminen en bevatten essentiële vetzuren.
Dranken: Water staat centraal in deze categorie. Het wordt aanbevolen als de belangrijkste drank. Daarnaast wordt het drinken van koffie en thee zonder suiker als positief beschouwd. Matig gebruik van melk, vruchtensappen en andere dranken wordt geadviseerd.
Er zijn ook algemene aanbevelingen voor een gezonde levensstijl, zoals het beperken van de consumptie van suikerhoudende en alcoholische dranken, en het matig eten van snacks.

Het doel van de Nederlandse gezonde voedingsschijf is om mensen bewust te maken van een gezond en gevarieerd voedingspatroon. Het benadrukt ook het belang van regelmatige lichaamsbeweging en een gezond lichaamsgewicht.